|

17 ACHAKAMAKMANTA RIMAN KULLKIPILLA YUYAN

LIBRETO

LOCUTOR Chunka kanchis capítulo

LOCUTORA PACHAKAMAKMANTA RIMAN SHINAPASH KULLKIPILLA
YUYAN

CONTROL MÚSICA CARACERÍSTICA

EUSEBIO Shuk aya tukuy pachata purin ninmi, Ashtawanka América Latina llaktakunapimi payka purín. Sarun punchakunapika, kay ayaka “comunismo” nishka shutimi karka, Kunanka shutirinmi…

FANÁTICA ¡Ideología de género!

EUSEBIO Ñukanchitaka ukupachawan manllayta churarka, hipaman comunismowan, kunanga “Género yuyaykunawan” .

FANÁTICA Pastor, rikupay wawapak yachanawasimanta kamukunata. Rikuy, rikuy… hari wawakuna mana wacharinchu hari wawa nin. Paykunaka warmita, haritapash akllanka nin. Ankasku, wamintsiku churakunata ushan.

PASTOR Ñukaka imata rikuniyari…

FANÁTICA Paykuna shina munakpika… (perdone la palabra)… mari… mari kangapak munakpika sakinallami kanchik…

PASTOR ¡Ashtakata manchanayarka! Paniku, homosexualidadtaka shuk wakli, unkuykunami kan… Kay juchamantami Dioska Sodoma, Gomorra llaktakunatapash tukuchirka… ¿Imata kay herejekuna munan? ¿Jeova kay barriokunata tukuchichun paykunapak juchamanta?

FANÁTICA Pastor, ayapura makanakuy. Paykunashinami ruranakanchi, shuk tantanakuytami ruranakanchi, Alcaldiata mishankapak, chaymanta ayllukunapak mamallaktapak valores nishkakunata sinchiyachina kanchi. ¡Huyayay mama llakta, huyayay ayllukuna!

PASTOR (MEDIA VOZ) Yaripay, mashi, kikinka ñana sawarishka kapanguichu… valorkunamanta ama yapa sinchita rimaychu.

CONTROL MÚSICA DE TRANSICIÓN

EUSEBIO Mashikuna, ñukanchik tantanakuyka wiñashkami. Municipiota apak ukumanta yalli yachakushkakunata charinchik.

ALCALDESA Ima shutita churarinatapash manara yachanchikchu.

EUSEBIO Shutita churapaychik…

GUMERSINDA Ñukaka kayta munani “Tukuyta alichinkapak”.

AMARU Mana, mashi Gumer. Tukuykuna chayta nin shinapash pipash nimata mana ruranchu.

DOCTOR Ñukaka kayta nini: “Tandanajushka ushanchik”

ALCALDESA Doctor, na yachanichu… ñukamanka machashkapak hampirina wasi shuti shina uyarin…

AMARU Kayta uyapaychi: “Patria libre”

DOCTOR Makunakuyta kallarinkapashna uyarin, ¿Nachu?

GUMERSINDA Patria… patria… ¿Imashpata na “Matria” ?

EUSEBIO ¿Matria?

GUMERSINDA Ari, matria. ¿Nachu pachamama, allpa mama nikunchik? Matria shutika chaytami nin, runakunapak sapikunaka warmikunamanta kanchik, allpa shina fukuchik.

ALCALDESA Alikachinimi. Matria libre.

DOCTOR Provocativomi kan. Liberadormi kan

AMARU Ñukapash alikachinimi.

GUMERSINDA Shinapash…

TODOS ¡Huyayay Matria Libre!

CONTROL MÚSICA DE TRANSICIÓN

EUSEBIO Ñukamanka hipaman willawarka, ñukaka mana crirkanichu. Wilson Gualachi empresa mineramanta pushak petroleramanta pushak, Shuk Medina shutitawan, chay wakra kamayu Amazoniamanta incendiokunapak responsable pastor evengelico cura catolicowanpash tantanakushka.

WILSON Kikinkuna shinami kanchik, ñukanchikpash kay hipa shamuk ayllukunamanta llakimi kanchik. Ñuka ayllukunaka sagradomi ñukanchikpak llakta kawsaypak.

PASTOR Allita nirkanki pushak gerente. Kay mushuk partido politicopak yuyaykunaka ninan peligrosomi uyarin.

CURA Kallari pachakunamantallata tayta Dios diseño original nishka churashkata mana uyan. Mana warmikuna, harikunawan pakta kawsanata mana uyan.

PETROLERO Ari. ¿Ima shinata kay ishkanti harikunawan kay ishkanti warmikunawan ayllushina kakrin? Haripura imashnata wawata charikrin, Warmipurapash… ¡Nima!

GANADERO Imashina pachamama kallarishkamanta. Ayllukunaka shuk hari shuk warmiwan wawakunata wiñachina kan. Tayta llamkashpami wasiman mikunata apamun. Shukunaka yankallami.

PASTOR ¡Chasna kachun!

CONTROL MÚSICA DRAMÁTICA

EUSEBIO Ñami shutita charinchik, yanapakkunata, tullputapash. ¿Ñukanchi Alcaldiata apakka kutin?

GUMERSINDA Candidatapash…

DOCTOR ¿Kikinka imatak yuyapanki, Alcaldesa?… Ninanta yuyakukta rikuni. Imatapash pakakushpami, sapokunaka mana takin nin.

ALCALDESA Ari… Ñukanchika shuk allí consulta democraticata rurarkanchik mushuk yanapakkunata Matria Libretantanakuymanda…

GUMERSINDA ¿Pitatak ninguichik?

EUSEBIO Paykuna kay Amaru Zanchez candidatota katikrin nin. Payka ali pushakmi kan, ali riman. Paywanmi kay Alcaldíata mishakrin nin.

ALCALDESA Tukuykumi Amaruta katikrinchi. Shinapash, ¿Mashi Amaru, imata ninki?

AMARU Ari, pipash mana ushasha yuyaywan rurakka mana mayuta yalinkachu.

GUMERSINDA shinapash, rikuriyanki, tantanajushka llamkashun nirkanchimi. Katik kuna maki waktarinakukpi ama hariyanguichu, Amaru.

AMARU Ama pinarichu, ñuka tayta ali runa kachunmi yachachirka, chaymantami kay candidaturata ari nini.

TODOS APLAUSOS

PETROLERO Ñukanchi empresa petrolera, tayta cura, pastor, cristianokuna, shinanllata shuk hatun evangelizadora campañawan yanapakrinchi tukuy municipiokunapi. Kaypimi ñukanchik yanapayta charinki…

PASTOR Yupaychani… kanga yapa ali kangui… Kankuna ñami yachankichik, ayllukuna kishpirichun ñukanchik paktachinami kanchi. Warmikuna alikuta wawakunata wiñachichun, kusakunata respetachun, guardianas del hogar kachun.

CURA Imallakichi tiyakpipash, mamanti, wawanti ishkantipak kawsaykunata wakaychishun.

GANADERO Kikinkunata ñukanchipash yanapankapak munanchi. Kaypimi ganaderokunapak chequeta kupanchik, kaywanmi kay “kallarinamantapacha tukuy kawsaykunata wakaychichun”. ¿Shinami rimana, ñachu?

WILSON Allikutami yachakushkanki mashi. Tayta cura, pastor, ñukanchik Golden Hands minera empresakunta, kay exploración y explotación llamkaykunawan kallarichun mayu umapi. Ñukanchipash kikinwan kanchi,Ñukanchik yanapaykunata chaskipay.

PASTOR Shina ali kashkamanda tayta Dioska tikrachinkami.

CURA Kay kulkikunawan ñankunapi tantanajukrinchi kaparingapak, vallaskuna, cartelkuna, folletokuna, televisión, radio… villaykunawan.

PASTOR Alli kawsay uyachi antaka comunismomi kan, paykunaka feminazikunatami yanapan.

CURA Alcaldíata mishana kanchi, ali makipi sakirichun asegurarina kanchi.

PASTOR Augustín, ñukanchik candidatowan, mishakrinchi, shinallatak chichu kuitsakupak kamachiykunata churakrinchik, kay warmikunaman shuk wasikunata churakrinchik, paykunapak maternidadta chaskichun.

PASTOR Yupaychani, yupaychani, kampak karashkakunamanta ñukanchikpak ayllukunamantallatami.

CONTROL MÚSICA DRAMÁTICA

EUSEBIO Kay evangélicokuna, católicokuna paykunaka kallarimanta mana paktalla karkachu, makanakushpallami kawsan karka. Shinapash kay “ideología de genero” uyarikpika chicleshina llutarirka. Empresariokunawan, derecha políticakunawan tantanakushpa katin. Feminismotaka paykunapak enmigo publicomi nin.

GUMERSINDA Chayta mana hamuktanichu. Wawakunapak kawsayta cuidanchi nin, shinallatak kay wawakuna ña wacharikpika, ñana yanapanka.

ALCALDESA Paykunaka shulluywan, anticonceptivowan, homosexualkunawan chaypilla yuyay kan… yukunata, yukunata, chaytalla riman. Imataa pasanyari?

EUSEBIO Chashnami kanta controlan. Yukunaka kambakllami kan, ¿nachu? Chaykunawan kanpak chunchulimanta manchaykunata satin.

ALCALDESA Chay tukuy cuento original kana manta, bibliapi sawarina, mamapi, wawapi tradicional ayllukunamanta chay tukuy cuentokuna…

AMARU Teatrollami kan. Chaykuna umachikrin, religiosa caretawan kullkikamayta pakankapak.

GUMERSINDA Mana alilla rimakpika, ñukaka puyupi sakirini…

AMARU Shuk asichina layawan nikrini. Shuk kuitsaku llamkana entrevistaman rishka, payka ima condiciónwanta chay puestopi llankakrini nishpa tapushka.
-Kaypika tukuy watamanta punchakunata, tukuy pachaku kunata llamkanchik.
-¿Imata nikunki? ¿Ñuka samana punchaka?
-Mana samana puncha tyanchu, mana feriadokuna tiyanchu.
-¿Killa kullkitaka?
-Mana killa kullki tiyanchu, nima centavo.
-Kayka llakichiy llamkaymi kan.
-Na kuitsaku. Kayka.. mama tukuna puestomi kan.

GUMERSINDA JA… Rimaytaka hamuktanimi shinapash ñukanchik rimaywan ima rikunatatak charin.

AMARU Uyay Gumersinda. ¿Imashinatak kay gobierno hampinkapak, yachaywasipak kullkita maskakrin, programas socialkunata anchuchikrin, preciokunata hawaman churakrin, salariokunata uriakuchikrin, tukuykuna llamkay illa sakikrin, jubiladokunapak pensiokuna ashayakrin, llamkakkunata lluchuchikrin, tukuyta privatizakrin?, ¿Imashpa?

GUMERSINDA Shinaka… shinaka… mashi Amaru, ñukaka na yachanichu imata tigrachinata.

AMARU Kay medidas economicakunata ushankapakka, kay abusotaka, kaypa minishtin; chawpi llaktakuna wasipi shuyakrichun, kay domestico llamkaykunata gratis aparichun.

GUMERSINDA Chay chawpi llaktayukunaka… warmikunami kanchik.

AMARU ¡Bingo, Gumersinda! Capitalismoka obediente warmikunatami mutsurin, wachakkunata, kullki illa tukuy 24 pachakukunata llamkachun, yanushpa, pichashpa, yachachishpa, hampishpa, wawakunata rikushpa, rukukunata rikushpa… Ayllukunata Kamanakushpa, charikkunapak bolsillokunatami kamanakunkichi.

GUMERSINDA ¿Na Diosta kuyaymanta ruranchu, Bibliamantapash mana
Ruranchu nachu?

AMARU Na, kuyashka Gumersinda. Diospak shimitaka nimapa na munanchu. Maki ukupi charin proyecto político y económico nishkata.

CONTROL MÚSICA RELIGIOSA

EFECTO MARCHA PROVIDA

VOCES ¡Huyayay Cristo Rey! ¡ Ñuka wawakunawanka ama satirichu!

AMARU ¿Uyankichu chay nishkata? Pushakuna Diosta rimanakun shinapash kullkitalla munan. Ñankunapi kaparik kunaka, ayllumanta kaparinakun, shinapash mana yachaymanta tukuyta privatizanakun hatun corporación charikkunata yanapanakun, . Kay “Golden Hands” shina.

CONTROL MÚSICA DE CIERRE

LOCUTORA Radialistas Apasionadas y Apasionadoskunapak llankaykuna.