|

15 MAÑACHISHKA ALLPA

LIBRETO

LOCUTOR Chunka pichka capitulo

LOCUTORA MAÑACHISHKA ALLPA

CONTROL MÚSICA CARACERÍSTICA

EUSEBIO Alcaldesa Magdalenami yuyachishpa sakiwarka sakiwashka kay drogas y lavanderia de millones de dolares gringolandiapi rimaykunawan. Ñuka siempre yan kariani kullkita charik llaktakunamikunaka drogasta anchuchingapa munan yashpa. Ahtawangari shuk jatun negocio kashka paykunapaka. Ahstawan averiguashkpa katina kani ¿nachu yanguichi?

EUSEBIO ¿Imashi solucion kan, alcaldesa?

ALCALDESA Shuklla, Eusebio. Despenalizana y legalizana tukuy drogakunata, tukuyllatapacha. Drogakuna jaturichun precio realpi y locales autorizadoskunapi. Y estado chay jatuk ukukunata rikuriyachun.

EUSEBIO ¿Nachu yapa muskuylla kan chayka?

ALCALDESA Na, Portugalpika ñami 20 watata chayta shinashpa katinajun. Despenalizashka tukuy droga, mariguana, cocaina, shinallata heroínata chupakkunata. Adictokunaka mana ninan shuwakuna shinaka nishkakunachu kan, ashtawangarin hampirinata munankuna. Y estado paykunata ayudan.

EUSEBIO ¿Ima resultadota tiashka?

ALCALDESA Allipachakuna. Ñana consumidorkuna tian, ashalla tian… ¡kunanga chawpilla tian! Uruguaypika mariguanwan kallarishka…

EFECTO TELÉFONO

ALCALDESA Shuyay… ¿aló?.. ari, niway… ¿80 por ciento? … yupaychani… (cuelga) … kayta uyay, Eusebio. Derechos humanokunata tapurkani, 80 por ciento shuwaykuna y crimenkuna ñukanchi llaktapi relacionado kan drogaskunawan niwan. Shuk llaktakunapika shinallatami kanga.

EUSEBIO Ari, na prohibido kashpaka… ¡Tukurinman 80 por ciento delitokuna!

ALCALDESA Mafiakuna tukurinman, Carcelkunapash chushayanman. Shinallata chay tawka tawka waranka millón kullkikunata, kay drogakuna tukuchishun nishka makanakuykunapi, churana rantika, hampikunapi, yachachikunapi churana.

EUSEBIO Kutin, locro shina kakpika, ¿imashpata na legalizan, niway?

ALCALDESA Chay negocio criminal hatun preciocunawan katirinkapakmi kan. Imasha Al Capone tiempopi alcohol prohibicionwan

EUSEBIO Uyay, alcaldesa, kikinka trabajaylla yalinki… ¿Nachu purikrishun y shuk cafeguta upiashun? Kaykupilla shuk empanadakunata jatunajun… jaku…

ALCALDESA Ñami animarirkani, Eusebio, Jaku. Ama mascarillata kunkankichu.

CONTROL MÚSICA DE TRANSICIÓN

EUSEBIO Alcaldesawan empanadasta mikunkapa rrinkakamanka, ñuka churi Fredy, uyachi antamanta Manuelanti, Amazoniapi shuk reportajeta shinajurka.

EFECTO AMBIENTE AMAZONÍA

FREDY Nishpaka, kangunaka Ganaderokunandi, cocalerokunandi, yapa llakichi tukushka kankichi.

DIRIGENTE imasha kakta nilla: llaki apashkapacha. Nima illa sakirishkanchi. Ñukanchik allpakunapillata wakchakuna shina… Na urkukunatalla/ rrupachishkachu. ¿Ashtawan yachanayan? Larkaman shamuychi… Kayta shamuychi…

CONTROL RÁFAGA MUSICAL

EFECTO RÍO

DIRIGENTE ¿Chay mapata rikunguichi?… Kimirimuychi… Makita satichi… ari, ari… makita satichi…ashnan… petroleo jicharishka… iskun derramekuna tian chay pozokuna kallarishkamanda… tubo fakirishkakuna… ninan desastre…

MANUELA ¿Maypita petroleopa hatun pugyukuna?

DIRIGENTE Kaymandaka na rikurinllu… chay lomata yalishpa… Autoridadkunaka ninmi, explotacion limpia y segura kan… shinapash rikuychiyari… tukuy mapata larkaman shitan…

MANUELA Killka katirkanchimi wakin declaracionkunata, chaypika empresa aseguran remediacionta ima petroleo jicharikpi…

DIRIGENTE Umachik kan, Chayamushka punllaka ashtawangarin wawkikuna nin karian.

CONTROL MÚSICA DE FLASH

EFECTO MURMULLOS

PETROLEO Ama pinaychichu wawkikuna, ñukanchi empresapa virtudka responsabilidadmi kan. Tuberiakunaiman waglikpika, ñapashmi allichishun. Kay llimpio larkaka shinallatami kidanka… comunapaka, trabajo tianga, escuelapash mejoranga, shuk dispensario medicopash tianga…(se pierde)

CONTROL MÚSICA DE FLASH

DIRIGENTE Maravillata nirka. Imashina nin, maijan yapata kusha nikka nimata mana paktachinllu… makita satichi chay mapa yakupi… ñana chay yakuta upiayta ushanchichu, armaytapashn na ushanchichu, ñana pescayta ushanchi… tukuy pescadokuna envenenado kan.

FREDY y …¿Nachu protestashkanguichi?

DIRIGENTE Ña shayajushkanchi protestashpa. Nimata na tarinchi. Ñukanchita burlarishka. Subsueloka estadopa nishpa nirka. Recursos naturaleskuna estadopa nirka.

MANUELA Shinapask larkaka mana alpaukuoichu kan.

DIRIGENTE Ni Airepash. Shinapash aireka contaminado kan. Unkushka wawakuna… cancerwan wacharin… Llakiyarinchi. Chaymanda kay pasarka…

CONTROL MÚSICA DE FLASH

POLICIA ¡Disparaychi!… ¿Imami kanchi yashkata kay indiokunaka? (BULLA)

DIRIGENTE Pozokunaman rirkanchi protestangapa… ñukanchi lazakunata aparkanchi… na violenciata munarkanchichu shinapash polica disparay kallarirka… locokunashna dispararka… Ishkay wawkikunata wanchirka, chaimanda shuk wawkika escuelapi yachachik karka, allkutashna wanchirka… ñukanchi wañushkakunamanda wakanchi… imata shinayta na ushashpa wakanchi…

CONTROL MÚSICA DE FLASH BACK

DIRIGENTE Shinapash chaipira kan… kay llaktamanta justiciaka culebrashnami kan, yanka chaki lluchu kaktaka kanin.

MANUELA Gobiernoka ninmi ñukanchi mama llaktaka petrolomandami kawsanchi nin

DIRIGENTE Mejor nina kan, petroleomanda wañunchi. Ñuka hatun yayaka ninmi, petroleoka diablopa ismami kan, shinami charinmi.

CONTROL MÚSICA EMOTIVA

LULA (RADIO) Allí kawsay uyachi antamanda mashikuna, Shuk conexionda charinchi amazoniamanta… Ñukanchi mashikuna fredy y manuela rishka chaykunaman, rikunkapa incendio forestalkunata kay regionkunapi… katichipaichi mashikuna…

FREDY (FILTRO) Rikushpapash mana cririnllu… Ushashka allpakunami ñakuti rupachinajun. Responsablekunaka shutita charinmi. Empresa ganaderamanda dueñokuna kan.

MANUELA Yapa kakpipash, mana villachishkachu, ¿eh? Ñukanchi ñaviwanpacha rikushkanchi. Chay rrupachishka allpakunapika kunaka coca tarpushkakuna tian.

FREDY Chaypillata kutin kutin waytaytukushka, alli nishpaka rrupachishka jawa, droga.

MANUELA Ashtawan kaspikunapa, explotacion petrolera. Ña famirishka tianmi kay tubería tramopika… na yacharinllu mashnapacha tanque petroleo jicharishkata… Petroleowan yanayachishka yakuka ñami 2 kilometros larkata mapayachishka, kay yakuka shuk shuk ayllullaktakunatami purikun.

FREDY Mana rimayta usharkanchichu empresa petroleramantakunawan… entrevistata mañarkanchi, relacionador publico na chaypi nirka, kutin tikramuychi nirka

MANUELA LLarkamantashuk botella yakuta jundachishpa aparkanchi paykuna malichun…rikuchun simkaynanikunashna limpio yaku kan… shinapash pipash na ñawita rikuchirkachu… willachishpa katishun.

LULA Mashikuna, kaymi consecuenciakunaka empresakunapa irresponsabilidakunamanda y estadopa ausencia kay llaktakunapi. Kirukunata shitay, petroleopa gas nihskakunamantami cambio climático nishkaka chayamun. Culpablekunaka shutita charinmi y amazoniapi kan. Victimakunapash shutita charin kay tukuy abya yalapi kan, ñukanchi jatun llaktapi.

CONTROL CANCIÓN LAMENTO INDÍGENA

ABUELA Kukamakuna, Witotokuna, Quechuakuna, Aymarakuna, Awajúnkuna, Huaoranikuna, Waraokuna, Guaraníkuna, Asháninkakuna, Mapuchekuna, Yanomamikuna, Tikunakuna, Wichikuna, Shuarkuna, Kunakuna, Nahuakuna, Mayakuna, Shipibokuna, Borakuna, Piaroakuna, Chorotegakuna, Lencakuna, Kaqchikelekuna, Zapotecakuna, Mundurukúkuna…

FREDY 800 naciones originarias yalimi abya yalamanta tian, pachamamata wakaychishpa kan. Imashina nin. “Mana pachamamataka ñukanchi ñawpa taytakunamanda karashka shina japirkanchichu, ñukanchipa wawakunamantami mañachishka shina charinchi”

CONTROL MÚSICA DRAMÁTICA

EFECTO TOQUES URGENTES DE PUERTA

GUMERSINDA ¡Marta, Marta, rikchari!

MARTA ¿Imashkata mama Gumer? ¿Imata kan?

GUMERSINDA Tiari, ama urmanky.Yachankiy pitatak rikurkani, ñukanchi lechugatapash yalli frescota?

MARTA Rimay, Gumer, ama shina chariway.

GUMERSINDA Apolonio kacharishka purijun, kay barriopi rikurkani ñuka ñaviwanpacha.

MARTA ¿Imata?

GUMERSINDA Juezkuna nishka nin que na suficiente pruebas tiyan carcelpi sakingapa

MARTA ¿Pruebakuna illan? ¿Pita ñuka ushita viksayuta sakishka? ¿Shuk angel?

GUMERSINDA Shinapash chaytaka na nita ushangichu, providakuna ñakutin llakichinka, chay aborto fanaticokuna.

MARTA Yachani imata shinakrini. Riksini shuk runata, imatapash kukpi, wanchinkalla chay desgraciadota. Ñuka matildakuka terapiakunapi purin chay traumamanta. Ari, chayta shinakrini.

GUMERSINDA Ama chaytaka nichu, veci. Kanta japinka y kamba ushika mama illa kidanga.

MARTA ¿Shinaka imata shinasha? ¿Makita cruzashpa kidasha?

GUMERSINDA Rikunki, Marta, kay pandemia tukurikpi, tukuy yalikpi, makanakuna kanchi shuk gobiernomanda Fichachun justiciata kay mama llaktapi. Porque juezkunaka mas que inodoro mapakunatapash yalli kan. Chay kamba raku kusa manavalitaka, saki, payllatami urmanka, aguacate shina.

CONTROL MÚSICA DE CIERRE

LOCUTORA Radialistas Apasionadas y Apasionadoskunapak llankaykuna.